Рекламный баннер 990x90px ban1
79
90.01

ЧАШТАРГА СЕТКИЛИМДЕН ЫНАК МЕН

ЧАШТАРГА – СЕТКИЛИМДЕН ЫНАК МЕН…

Чыргакы сумузунуң «Чинчилер» уруглар садының хоочун башкызы Монгуш Уран Канчык-ооловна «Башкы болгаш дагдыныкчының чылы” кылдыр чарлаттынган 2023 чылда башкылаашкын шугумунга ажылдааш 40 чыл юбилейн демдеглеп турар. Уран Канчык-ооловна езулуг-ла бистиң дагдыныкчы башкывыс, бо хүнге чедир бистиң аравыста ажылдап, аныяк башкыларга байлак арга-сүмезин берип чоруур. Уран Монгуш боду ажылгыр, кандыг-даа херекселди туткаш чүнү-даа кылып кааптар онзагай, хөй талалыг башкывыс. Ынчангаш Уран Канчык-ооловнага ажылынга чедиишкиннерни, быжыг кадыкшылды күзеп, ам-даа ажылчын базымнарын төрээн черинге бараалгалдырын йөрээвишаан, «Чинчилер» уруглар садының аныяк башкызы Чайнаа Шолбановна байырлал таварыштыр интервьюну алгаш, аразынга болган чугааны «Чаа орук»солуннуң номчукчуларынга бараалгаткан.

— Экии, Уран Канчык-ооловна, Россияның Президентизи В.В. Путинниң чарлааны-биле «Башкы болгаш дагдыныкчының чылы” адакталыр чоокшулаан. Ынчангаш күш-ажылчы намдарыңар, ажыл-чорудууңар дугайында чугаалап берип көрүңерем.

— 2023 чылдың сентябрь 27- де, бистиң уруглар албан черлериниң кижизидикчи башкыларының профессионал байырлалы. Бо хүн чаңгыс коллективте кады ажылдап турар эштеримге болгаш өске-даа коллегаларымга байырымны чедирип, быжыг кадыкшылды, омак, хөглүг болуп, аас-кежиктиг, өөрүшкү - маңнайны, ажыл - ижинге чедиишкиннерни күзедим.

Мээң ажылчын базымнарым 1983 чылда-ла эгелээн. Оон бээр 40 чылдар эрте бергенин кижи эскербес - тир. Ак-Довурактың башкы училишезин дооскаш Чыргакы ортумак школазынга ажылдааш, улаштыр «Чинчилер» уруглар садынче кижизидикчи башкы болуп шилчээн мен. 2004 чылда суурнуң ийи уруглар садын каттыштыргаш чаңгыс уруглар албан чери кылган.

—Кижизидикчи башкыдан садик эргелекчизи болуп 25 чылдар иштинде удуртукчулап ажылдаан Силер. Уруглар садының материалдыг баазазын экижидип немей тудугларны туттуруп, уругларның өзүп сайзыраарынга таарымчалыг байдалды тургузуп, кожууннуң экономиказынга дыка улуг үлүг хууңарны киирген Силер. Берге эвес-тир бе?

- Удуртукчу ажыл байырлалдарда, дыштаныр хүннерде-даа ажылын бодап, уруглар эки хонган бе, аарып аржываан бе? – деп, бодалдарың сагыш-сеткилиң дувүредип чоруур. Эътте-сөөкте, ханда сиңип калган - деп, болур. Садикти бодап оргаш, дүжүң безин садик, уруглар-биле холбаалыг апаарын кижи эскерер. Хөй чылдарда ажылдап чоруур удуртукчулар ону кончуг эки билир боор ужурлуг. «Чинчилер» уруглар садынга чээрби беш уруглар баштай хаара туттунган турган , амгы үеде 72 чаштарны урглар садынче эккеп турар. Чаштар-биле ажылдаарга дыка солун. Чаш уругларның чаптанчыы аажок. Оларның аажы-чаңы чаа хевирлеттинип турда суг чаптанчыг. Уруглар башкызынга авазынга дег ынак болурун хөй чылдар эрткенде дуржулгам бадыткаан. Ада-иелер уруунуң, азы оглунуң башкызынга бүзү рээр, арга-сүмени алыр ужурлуг. Ылаңгыя школаже шилчиир чылында. Кижизидикчи башкы - чаштарның амыдыралының, делегейиниң эң-не онзагай черин ээлеп турар. Оларның аажы-чаңын хевирлээринге, иштики делегейин байлакшыдарынга, чараш чүүлдерге, күш-ажылга кижизидеринге дээш, дыка хөй чаа чүүлдерни, ийе, - эге базымны кылырынга улуг салдарны чедирип турар. Ада - иелерниң төлүнүң өөредилгеже көрүжүн өскертииринге улуг салдарны чедирип турар.

— Доозукчуларыңар ара зындан хөй-хөй кижилер амгы үеде аңгы-аңгы мер гежилдиг ыйнаан?

— Маңаа турган доозукчуларывыстан дыка-ла хөй башкылар, эмчилер, чолаачы лар, малчыннар бар. Монгуш Азияна Яковлевна, Ховалыг Чаяна Валерьевна, Саая Чаян Хүлерович, Кара-Сал Артыш Артемийович дээш хөй-ле уруглар эмчи болганнар. Донгак Алена Олеговна, Мерген Айдыс Мергенович, Донгак Кежик Оюн-оолович, Монгуш Айдыс Дээкович, Монгуш Буяна Отуковна, Монгуш Чимис Окуровна, Соян Алдынай Александровна олар башкы эртемни шилип алганнар. Садиивистиң бирги, баштайгы доозукчуларындан Сандаңмаа Салбак Борисовна кижизидикчи башкы, чажында кээп турган, кижи бооп хевирлеттинген садигинден ажылчын базымын эгелээн. Ооржак Арина Адыгбайовна школада орус дыл башкызы. Хөй-ле чаштарывыс школага эки өөренип, эртем-билиг чедип алгаш Тывавыстың аңгы-аңгы булуңнарында амыдырап ажылдап чуртап чоруурга кижиге өөрүнчүг-дүр.

-Өг-бүле байдалыңарны номчукчуларга таныштырып көрүңерем?...

—Үш ажы-төлдүг мен. оглум Мерген-Айдыс күш-культура башкызы. Уруум логопед, садикте кижизидикчи башкы болуп ажылдап турар, бичии уруум студент. Амгы үеде «Чинчилерниң» ийиги бичии бөлүүнде ажылдап турар мен. Бөлүүвүсте 24 кижи, 2 хардан 4 харга чедир чаштар бар. Оларның 12-зи оолдар, 12-зи уруглар. Чаптанчыг бичии чаштар Чинчиваа, Доржаана, Вилена, Дуяна, Артас, Санчат, Кудес, Балчый, чугаакыр Адаш, Буян, Алтея, Чаяачы, Сандан, Омадак, Альбина, Анита. Бичии чаштар бистерни хүннүң-не өөртүп турарлар.

Газета Чаа Орук №26 от 12 октября 2023 года.

81606

Оставить сообщение:

Поделитесь новостями с жителями города
Если Вы стали свидетелем аварии, пожара, необычного погодного явления, провала дороги или прорыва теплотрассы, сообщите об этом в ленте народных новостей. Загружайте фотографии через специальную форму.
Полезные ресурсы